Administratio Locorum Budżet obywatelski jako narzędzie poznania preferencji społecznych w zakresie kształtowania krajobrazu
Abstrakt
Artykuł dotyczy budżetu obywatelskiego (BO), rozumianego jako jedna z form partycypacji społecznej, dzięki której mieszkańcy mogą w sposób bezpośredni (przez głosowanie) wpływać na wydatki z budżetu swojego miasta, gminy czy województwa. Celem pracy jest wykazanie, że BO jest cennym narzędziem poznania preferencji społecznych w zakresie kształtowania krajobrazu. W toku postępowania badawczego przeprowadzono ogólną analizę BO w Polsce, a następnie na przykładzie projektów wybranych w kolejnych edycjach BO Lublina rozpoznano, jakie są potrzeby mieszkańców wobec kształtowania krajobrazu ich miasta. W szczególności zwrócono uwagę na ich stosunek do poprawy estetyki miasta i roli obszarów zielonych w mieście. Wykazano, że choć wśród projektów BO zdobywających największe poparcie dominują zadania infrastrukturalne (dotyczące dróg czy sportu), to coraz większe zainteresowanie zyskują projekty związane z estetyką i zielenią.
Słowa kluczowe
krajobraz; przestrzeń publiczna; zieleń miejska; partycypacja społeczna; Lublin
Ocena skutków ekonomicznych, społecznych i przyrodniczych likwidacji Zakładów Dolomitowych Szczakowa
Abstrakt
Dolomit jest minerałem, który znajduje dużo zastosowań. Najczęściej jednak stosowany jest w branży budowlanej jako surowiec do produkcji cementu lub materiał do budowy dróg. Dolomity wydobywa się w kopalniach odkrywkowych. Jedną z takich kopalń były Zakłady Dolomitowe „Szczakowa” (Jaworzno, woj. śląskie, Polska). Było to przedsiębiorstwo, które dawało wiele miejsc pracy, a także przyczyniło się do rozwoju infrastruktury lokalnej.
Celem artykułu jest ocena skutków ekonomicznych, społecznych i przyrodniczych spowodowanych likwidacją zakładów. W pracy wykorzystano metodę opisowo-analityczną. Przeanalizowano dokumenty sporządzone dla badanego obszaru, w tym: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, programy rewitalizacji oraz programy ochrony środowiska. Analizowano ponadto zestawienia budżetowe, dokumenty historyczne, mapy oraz publikacje w prasie lokalnej. Przedstawiono działania podjęte przez władze lokalne po likwidacji zakładów. Wykazano, że zamknięcie Zakładów Dolomitowych „Szczakowa” wywołało negatywne skutki ekonomiczne i społeczne. Jednocześnie jednak ograniczyło presję na środowisko przyrodnicze.
Słowa kluczowe
likwidacja fabryki; efekty ekonomiczne; kopalnie odkrywkowe; efekty społeczne; rewitalizacja; zagospodarowanie przestrzenne
Przekształcenie krajobrazu kulturowego Cypru
Abstrakt
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat regiony nadmorskie Republiki Cypryjskiej zmieniły się głównie pod wpływem rozwoju turystyki. W tym czasie tradycyjne obszary wiejskie stopniowo się przekształciły w związku m.in. z migracją mieszkańców do miast. Na tych terenach tradycyjny krajobraz wiejski utracił swój pierwotny charakter oraz rytm narzucony przez gospodarowanie, a wsie i małe miasteczka się wyludniły. Widoczne dziś w krajobrazie opuszczone sadyby i postępująca sukcesja na terenach dawniej użytkowanych rolniczo są znakami utraty dziedzictwa kulturowego i tradycji. Rozwój przemysłu turystycznego generowany jest dziś turystyką masową. Powstają obiekty hotelarskie o dużej skali, niedostosowane do charakteru miejsca. Zagadnienia związane ze zmianami w krajobrazie wyspy oraz z różnymi formami izolacji (izolacja turystyczna, izolacja społeczna) stanowią podstawę do prowadzonych rozważań. Celem pracy jest analiza aktualnego stanu krajobrazu kulturowego na wybranych obszarach południowej części Cypru. Do określenia stopnia przekształceń krajobrazu wykorzystano dostępne materiały źródłowe (aktualne i archiwalne), przeprowadzono analizy terenowe oraz wywiad środowiskowy. Badania pozwoliły na określenie czynników wpływających na zmiany oraz stopień przekształceń krajobrazu kulturowego. Wśród najważniejszych czynników można wymienić marginalizację obszarów wiejskich, migrację ludności do miast, postępującą suburbanizację oraz rozwój turystyki masowej.
Słowa kluczowe
krajobraz kulturowy; obszary wiejskie; turystyka; Republika Cypryjska
Legal and tax aspects of reprivatization
Abstrakt
Publikacja poświęcona jest reprywatyzacji mienia osób fizycznych i procesom związanym z jej przeprowadzeniem. Opierając się na zagadnieniach prawnych i podatkowych, a także sytuacji politycznej Polski, autorka pragnie przybliżyć skutki reprywatyzacji w Polsce, nie tylko w wymiarze jednostokowym, czyli jak jej przeprowadzenie działa na pojedynczych obywateli, ale także jaki skutek odniesie w stosunku do całej gospodarki. Główną rolę w pracy odgrywają nieruchomości warszawskie. Zaznaczyć jednak trzeba, że problem dotyka nie tylko stolicy, ale ma charakter ogólnokrajowy. Oparcie się w tekście na przykładzie warszawskich kamienic ma za zadanie jedynie lepsze zobrazowanie problemu. Zrozumienie reprywatyzacji, jej istoty, celów oraz skutków jest podstawowym zagadnieniem w budowaniu nowej gospodarki. Zależność tę zdają się rozumieć zarówno publicyści, jak i politycy, którzy szczególnie w ostatnim czasie podejmują działania mające na celu stworzenie nowych regulacji prawnych.
Słowa kluczowe
nacjonalizacja; reprywatyzacja nieruchomości; prawo podatkowe; podatek od osób fizycznych; podatek od towarów i usług; krajowe ustawodawstwo
Analiza warunków wykorzystania przepisów Kodeksu Cywilnego Napoleona jako podstawy wpisu w księdze wieczystej prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa
Abstrakt
„Code civil des Français”, zwany Kodeksem cywilnym Napoleona, wprowadził we Francji w 1804 r. Napoleon Bonaparte. Obowiązywał on również na części ziem polskich od 1 maja 1808 r. do 31 grudnia 1946 r. Kodeks stanowił domniemanie własności państwowej dla wszystkich gruntów o nieuregulowanym stanie prawnym. Zgodnie z art. 713 Kodeksu Napoleona, dobra niemające właściciela należą do państwa. Sąd Najwyższy w uchwale z 27 czerwca 2013 r. orzekł, że przepisy Kodeksu Napoleona mogą stanowić samodzielną podstawę dokonania wpisu w księdze wieczystej prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Do dziś duża część nieruchomości w Polsce ma nieuregulowany stan prawny. Zjawisko to dotyczy również gruntów Skarbu Państwa, dlatego dopuszczenie regulacji stanu prawnego nieruchomości na podstawie Kodeksu Napoleona przez uchwałę Sądu Najwyższego daje szansę uregulowania stanu prawnego wielu nieruchomości. W artykule przeanalizowano orzecznictwo Sądu Najwyższego w celu wskazania dokumentów oraz procedury niezbędnej do dokonania wpisu prawa własności w księdze wieczystej w oparciu o art. 713 Kodeksu Napoleona na rzecz Skarbu Państwa.
Słowa kluczowe
Kodeks Napoleona; księgi wieczyste; regulacja stanu prawnego gruntów państwowych
Poziom i zróżnicowanie przestrzenne wsparcia odnowy wsi środkami unijnymi w Polsce
Abstrakt
Artykuł dotyczy analizy przestrzennej oraz oceny poziomu wykorzystania środków unijnych wspierających odnowę wsi w Polsce w ramach działania 313/322/323 „Odnowa i rozwój wsi” (PROW 2007–2013). Omówiono poziom zainteresowania beneficjentów i skalę podjętych inwestycji. Przedstawiono strukturę beneficjentów oraz osiągnięte efekty rzeczowe. Zwrócono uwagę na uwarunkowania determinujące pozyskiwanie środków finansowych w ramach analizowanego działania. Zakres czasowy pracy obejmuje lata 2007–2015 z uwagi na zasadę n+ 2 wydłużającą o 2 lata finansowe rozliczenie pomocy unijnej.
Słowa kluczowe
odnowa wsi; fundusze unijne; Polska
Przemiany w budownictwie mieszkaniowym jako czynnik rozwoju przestrzennego miasta i determinanta poprawy warunków życia – case study
Abstrakt
Przestrzeń miasta podlega nieustającym zmianom. Warunki środowiska naturalnego oraz sytuacja demograficzna i społeczno-gospodarcza kształtują strukturę zagospodarowania przestrzeni. Celem badań jest określenie przemian zachodzących w budownictwie (głównie mieszkaniowym) w mie-ście oraz ich wpływu na warunki życia mieszkańców. Wyniki badań świadczą o korzystnych przemianach w sferze budownictwa. Z jednej strony przejawia się to w rokrocznie rosnących zasobach mieszkaniowych. Z drugiej natomiast następuje poprawa warunków mieszkaniowych przejawiająca się m.in. większą powierzchnią użytkową mieszkania ogółem oraz powierzchnią przypadającą na jednego mieszkańca, znacznym spadkiem liczby osób przypadających na jeden lokal mieszkalny czy też wzrostem ogólnej liczby zasobów mieszkaniowych o prawie 30%. Efektem przemian jest coraz większe zagęszczenie zabudowy i intensywniejsze wykorzystanie przestrzeni miejskiej. Ze sferą zagospodarowania miasta połączona jest również przestrzeń rezydencjalna powstająca poza granicami administracyjnymi.
Słowa kluczowe
tereny mieszkaniowe; warunki życia; warunki mieszkaniowe; urbanizacja; średnie miasta; budownictwo mieszkaniowe
Nasadzenia zastępcze w świetle obowiązującego w Polsce prawa – skuteczne czy fikcyjne narzędzie kompensacji przyrodniczej?
Abstrakt
W pracy podjęto próbę oceny nasadzeń zastępczych jako narzędzi kompensacji przyrodniczej okre-ślonych w polskim prawie. Analizę przeprowadzono na podstawie danych dla Wrocławia zamieszczonych w prawozdaniach prezydenta Wrocławia z realizacji zadań w latach 1991–2016. Oceniono m.in. stosunek liczby drzew usuwanych do liczby drzew nasadzanych w ramach nasadzeń zastępczych. Porównano sumę opłat wynikających z decyzji „naliczających” w poszczególnych latach stanowiących dochód do budżetu gminy z kosztami zakupu i dostawy materiału roślinnego. Stwierdzono, że łączna liczba drzew i krzewów, na usunięcie których zezwolił uprawniony organ Urzędu Miasta Wrocławia, wielokrotnie przewyższyła łączną liczbę nowych nasadzeń drzew i krzewów zarówno tych, które wynikały z decyzji administracyjnych, jak i tych, które były wynikiem zaplanowanych działań jednostek gminy miejskiej Wrocław.
Słowa kluczowe
Ustawa o ochronie przyrody; usuwanie drzew i krzewów; , rekompensata przyrodnicza; nasadzenia kompensacyjne; Wrocław
Ocena atrakcyjności i dostępności zabytkowych obiektów militarnych wykorzystywanych dla potrzeb turystyki
Abstrakt
Celem głównym badań było opracowanie i wykorzystanie metody oceny atrakcyjności i dostępności zabytkowych obiektów militarnych wykorzystywanych dla potrzeb turystyki. Metodę tę zweryfikowano na przykładzie wybranych obiektów badawczych – kompleksu Bunkrów Blüchera w Ustce i twierdzy Wilczy Szaniec w Gierłoży. W ramach celów szczegółowych na podstawie wyników badań ankietowych wyodrębniono elementy mające największy wpływ na efektywne kształtowanie przestrzeni turystycznej. W dalszej części pracy przedstawiono wskaźniki oraz mierniki oceny atrakcyjności przestrzeni zabytkowych obiektów militarnych, opracowując jednocześnie zasady prowadzenia tej oceny.
Słowa kluczowe
militarna przestrzeń turystyczna; turystyka; atrakcyjność turystyczna przestrzeni